Trang trí mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc như thế nào

Trang trí mâm ngũ quả ngày tết miền Bắc là cả tấm lòng họ gửi gắm vào đó để tiễn biệt một năm cũ qua đi và chào đón năm mới tới với bao điều mong ước mới.

[Bạn Có Biết] Người miền Bắc nổi tiếng là những người khuôn khổ, nguyên tắc với lối suy nghĩ rất chu toàn. Chính vì vậy những phong tục tập quán trong ngày tết được họ chuẩn bị rất kỹ lưỡng trong đó có mâm ngũ quả và mâm cỗ ngày Tết hiện đại

Mâm ngũ quả ngày tết gồm những loại gì?

Mâm ngũ quả thường được trưng với 5 loại trái cây khác nhau và điều này cũng được nhắc đến trong kinh Vu Lan Bồn với hình ảnh tượng trưng trái cây 5 màu. Đối với người Việt chúng ta, con số 5 tượng trưng cho mong muốn được ngũ phúc lâm môn:

• Phú: Giàu có, nhiều của cải
• Quý: Phẩm chất sang trọng
• Thọ: Sống lâu trăm tuổi
• Khang: Có nhiều sức khỏe
• Ninh: Cuộc sống bình an

Còn trong Phật Giáo, 5 màu sắc của mâm ngũ quả tượng trưng cho “ngũ thiện căn” là tín căn (lòng tin), tấn căn (ý chí kiên trì), niệm căn (ghi nhớ), định căn (tâm không loạn), huệ căn (sáng suốt). Vì thế, các loại hoa quả được chưng trên mâm ngũ quả dịp Tết cũng mang những ý nghĩa nhất định như:

• Quả bưởi, dưa hấu: Căng tròn, tươi mát, hứa hẹn năm mới đủ đầy, may mắn.
• Trái hồng, quýt: Sắc đỏ cam rực rỡ, tượng trưng cho sự may mắn và thành đạt.

Xem thêm: Cách vệ sinh lò vi sóng bằng baking soda và chanh

• Trái lê: Ngọt ngào, ngụ ý cho việc gì cũng suôn sẻ, thuận lợi.
• Trái lựu: Nhiều hạt với mong muốn con cháu nhiều, vui nhà vui cửa.
• Trái đào: Thể hiện sự thăng tiến.
• Mai: Ngụ ý con gái phải có chồng, hạnh phúc.
• Trái táo (táo đỏ): Mang ý nghĩa phú quý.
• Thanh long: Ngụ ý rồng mây gặp hội.
• Quả trứng gà (lê ki ma) có hình trái đào tiên: Thể hiện lộc trời ban xuống.
• Dừa: Có âm tương tự như là “vừa” trong tiếng miền Nam, có nghĩa không thiếu.
• Sung: Thể hiện mong muốn sung túc trong mọi mặt như sức khỏe, công việc, tình yêu,…
• Đu đủ: Mang đến sự đầy đủ, phồn thịnh.
• Xoài: Có âm na ná như là “xài” nếu đọc theo kiểu miền Tây, cầu mong cả năm tiêu xài không thiếu thốn.

Người miền bắc rất ưa chuộng chuối và đây được xem là loại quả chủ lực cho toàn bộ mâm hoa quả cúng tết. Chính vì vậy chuối là loại quả không thể thiếu trên bàn thờ.

Tiếp theo chính là phật thủ tượng trưng cho bàn tay phật) hoặc bưởi – hai loại trái cây này có thể sử dụng thay thế cho nhau.

Tiếp theo là các loại quả nhỏ còn lại có màu đỏ, hồng hoặc các màu sắc khác như cam quýt, mận, táo… để xung quanh các loại quả chính trên.

Đặc biệt người miền Bắc quan niệm và quan trọng đĩa đựng hoa quả. Nhất định đĩa đựng phải là loại dĩa tròn chứ không phải các loại hình thù khác. Đĩa tròn tượng trưng cho sự tròn đầy, sung túc và no đủ, điều này tượng trưng cho năm mới với mong muốn của người dân được ấm no và đầy đủ tốt lành hơn năm mới.

Bạn có thể tham khảo danh sách các loại quả sau đây để bày trên mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Bắc:

Xem thêm: Cây bàng Singapore – Cách trồng và chăm sóc bàng Sing trong nhà

• Lê
• Lựu
• Đào
• Phật thủ
• Táo: táo tây, táo ta, táo tàu
• Hồng
• Bưởi
• Nải chuối
• Na / Mãng cầu
• Trứng gà (Lê ki ma)
• Cam, Quýt hoặc Quất cho nhỏ gọn

Cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết

Đầu tiên bày nải chuối xanh ngay chính giữa và bao trùm toàn bộ dĩa. Chuối xanh là loại quả chủ lực nên được bày đầu tiên và có nhiệm vụ nâng đỡ tất cả các loại quả còn lại và nhất quyết nải chuối phải là loại trái cây nằm dưới cùng.

Tiếp theo bạn bày phật thủ hoặc bưởi thay thế (một trong hai loại quả bạn chọn loại quả nào cũng được vì có ý nghĩa tương tự nhau). Tuy nhiên với những người theo phật hoặc theo đạo thì nhất quyết phải dùng quả phật thủ. Một trong hai loại quả này sẽ được đặt ngay chính giữa nải chuối.

Cuối cùng các loại quả nhỏ khác được trình bày xung quanh giữa kẽ của các quả chuối hoặc đặt phía trên quả chuối sao cho đẹp mắt và gọn gàng là được. Mâm ngũ quả của người miền Bắc phải càng tròn trịa khi bố trí sắp xếp các loại quả xong thì càng tốt và càng có ý nghĩa.

Xem thêm: Cách trồng mồng tơi – Kỹ thuật trồng và chăm sóc rau mồng tơi hiệu quả tại nhà

Mâm ngũ quả ngày tết miền Bắc ngày nay đã phóng khoáng và có sự thay đổi hơn ngày xưa rất nhiều về các loại qảu cũng như cách bố trí. Sự sắp xếp không còn khắp khe và quá khuôn phép như trước nhưng các loại trái cây cần có nhất là chuối thì vẫn không thể nào thiếu được. Cứ mỗi dịp tết đến nhà người dân thuộc miền Bắc thì điều nổi bật nhất trên bàn thờ chắc chắn là dĩa trái cây tròn đầy và vun cao với đủ loại trái cây khác nhau.

Ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày tết miền Bắc

Nhiều ý kiến cho rằng mâm ngũ quả ngày tết miền Bắc thường được chỉnh chu và quan trọng hơn so với các miền còn lại. Tuy nhiên trên thực tế là tùy quan niệm và suy nghĩ của người dân ở từng vùng khác nhau mà mâm ngũ quả mang những nét đặc trưng rất riêng. Người miền Bắc trọng lễ nghĩa và rất coi trọng đời sống tâm linh. Chính vì vậy ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày tết được họ đặc biệt coi trọng. Những ý nghĩa nổi bật tốt đẹp mang đậm truyền thống người Việt Nam có thể khái quát như sau:

Mâm ngũ quả thể hiện toàn diện và đầy đủ đạo lý “uống nước nhớ nguồn”của dân tộc ta. Đây chính là tỏ rõ lòng thành kính và sự biết ơn của người dân tới ông bà tổ tiên, các đấng sinh thành cũng như những người che chở họ trên cao mà họ thầm kính trọng, ngưỡng mộ. Dĩa hoa quả bày lấy thơm lấy thảo cùng các món ăn khác để mời ông bà tổ tiên về ăn tết chung vui với gia đình của mình, với con cháu.

Thứ hai, mâm ngũ quả còn mang ý nghĩa là sự báo cáo thành quả lao động gắt hái được sau một năm của cả đại gia đình gia chủ muốn báo cáo lên cho ông bà tổ tiên biết. Cùng chiêm nghiệm một năm qua mình đã làm được những gì, đã đạt được những thành quả gì và ghi nhận để làm hướng phấn đấu cho năm mới sắp tới.

Thứ ba, việc bày mâm ngũ quả chính giữa bàn thờ – nơi trang trọng và linh thiêng nhất trong gia đình còn mang ý nghĩa tâm linh hết sức tốt đẹp là mong muốn ông bà tổ tiên, những người ở trên cao phù trì phù hộ cho con cháu trong năm mới với nhiều điều tốt đẹp và may mắn hơn; mong ngóng bà che chở con cháu vượt qua những điều tai ương hoặc vận xấu kém may mắn có thể ập tới.

Mâm ngũ quả bắt buộc phải có đầy đủ năm loại trái cây khác nhau với những ý nghĩa khác nhau mang sự tốt đẹp riêng muốn gửi gắm. 5 loại trái cây này không chỉ có kích thước nhau mà còn có màu sắc khác nhau cũng mang những ý nghĩa đặc trưng riêng. Cụ thể mâm ngũ quả với 5 loại trái cây tượng trưng cho Phú, quý, thọ, khang, ninh. Ngoài ra xét theo góc độ vũ trụ thì năm loại trái cây này còn tượng trưng cho năm hành mệnh khác nhau của con người lần lượt là Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Ý nghĩa của từng loại trái cây tượng trưng trong mâm ngũ quả ngày tết miền Bắc có thể hiểu như sau:

• Nải chuối xanh tượng trưng cho bàn tay ngửa lên trên bao bọc và che chở tất cả mọi thứ khác. Đây là biểu tượng cho mùa xuân tươi thắm và căng tràn sức sống đem đến sự bình an và phúc lộc cho gia chủ.
• Phật thủ hoặc bưởi tượng trưng cho chữ lộc với mong ước các bậc trên ban phước lộc, bình an đến cho con cháu trong gia đình và xua tan đi những điều xu xẻo không may mắn hoặc tai ương có thể ập tới với gia đình.
• Đu đủ hoặc sung tượng trưng cho mong ước sung túc đầy đủ, một năm mới làm ăn phát đạt và tấn tới hơn năm cũ.
• Các loại trái cây khác như cam, hồng, mận, quýt… có màu sắc tươi sáng tượng trưng cho sự tươi vui, hòa thuận và may mắn của cả gia đình trong năm mới tới.